Read Chea Sim's biography in English here.
ស្ដាប់ ឬ ទាញយកសំឡេង 
លោក ជា ស៊ីម ចូលរួមប្រជុំសភាដំបូង និងសម័យប្រជុំសភាលើកទី១ នីតិកាលទី៥ ដោយមិនមានវត្តមានតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣។
Photo: RFA
លោក ជា ស៊ីម ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា បានទទួលមរណភាពដោយរោគាពាធកាលពីរសៀលថ្ងៃទី៨ ខែមិថុនា ក្នុងអាយុ ៨៣ឆ្នាំ។ លោក គឺជាពលរដ្ឋ និងជាអ្នកនយោបាយជើងចាស់មួយរូប ដែលបានឆ្លងកាត់សម័យកាលជាច្រើនក្នុងនយោបាយកម្ពុជា គឺចាប់តាំងពីសម័យអាណានិគមនិយមបារាំង រហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន។
តើ លោក ជា ស៊ីម មានជីវប្រវត្តិបែបណា?
ឈ្មោះរបស់ លោក ជា ស៊ីម ត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅអស់រយៈពេលជិត ៤០ឆ្នាំមកហើយនៅក្នុងឆាកនយោបាយកម្ពុជា ពោលគឺចាប់តាំងពីថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ថ្ងៃដែលកងទ័ពវៀតណាម ចូលឈ្លានពានកម្ពុជា ផ្ដួលរំលំរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬរបបខ្មែរក្រហមមកម្ល៉េះ។
កើតនៅថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៣២ ក្នុងត្រកូលកសិករ នៅស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង លោក ជា ស៊ីម បានចូលរួមជាមួយចលនាតស៊ូមួយឈ្មោះថា ចលនាខ្មែរឥស្សរៈ នៅអាយុ ១៥ឆ្នាំ។ ចលនាខ្មែរឥស្សរៈ គឺជាចលនាខ្មែរកុម្មុយនីស្តបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៥១ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ លោក សឺន ង៉ុកមិញ ហៅអាចារ្យ មៀន ដែលមានគោលដៅបណ្ដេញអាណានិគមនិយមបារាំង ចេញពីប្រទេសកម្ពុជា។ លោក ជា ស៊ីម បានតស៊ូជាមួយចលនានេះរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៥៤ ពេលដែលបារាំង បញ្ចប់ការធ្វើអាណានិគមនិយមទាំងស្រុងនៅភូមិភាគឥណ្ឌូចិន បន្ទាប់ពីបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្ធិសញ្ញាក្រុងហ្សឺណែវ។
នៅពេលក្រោយមកទៀត លោក ជា ស៊ីម ដែលមានកម្រិតវប្បធម៌ត្រឹមពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សា បានចូលរួមក្នុងចលនាតស៊ូជាមួយពួកខ្មែរក្រហមនៅឆ្នាំ១៩៧០ បន្ទាប់ពីសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ដែលពេលនោះជាព្រះប្រមុខរដ្ឋ ត្រូវបានលោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ និងបក្ខពួកធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ពីតំណែង ក្នុងពេលដែលព្រះអង្គកំពុងបំពេញព្រះរាជទស្សនកិច្ចនៅក្រៅប្រទេស។
នៅក្នុងការតស៊ូជាមួយពួកខ្មែរក្រហមពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ ដើម្បីផ្ដួលរំលំរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែររបស់លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ លោក ជា ស៊ីម ត្រូវបានតែងតាំងជាបន្តបន្ទាប់ឲ្យធ្វើជាប្រធានឃុំ និងក្រោយមកជាប្រធានស្រុក។ ក្នុងចន្លោះពេលនេះ លោកក៏បានក្លាយជាមេបញ្ជាការយោធាមួយរូបរបស់ចលនាខ្មែរក្រហមផងដែរ។
បន្ទាប់ពីកងទ័ពខ្មែរក្រហមបានទទួលជ័យជម្នះលើកងទ័ពរបស់លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ នៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ លោក ជា ស៊ីម បាននៅធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ របស់ពួកខ្មែរក្រហមបន្តទៀតរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៨។
នៅចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៨ លោក ជា ស៊ីម គឺជាសមាជិករដ្ឋសភាតំណាងប្រជាជនកម្ពុជា របស់ខ្មែរក្រហម ហើយលោកក៏ជាលេខាបក្សស្រុកពញាក្រែក ក្នុងតំបន់២០ នៃភូមិភាគបូព៌ាផងដែរ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅឆ្នាំ១៩៧៨ លោក ជា ស៊ីម រួមជាមួយពលរដ្ឋខ្មែរនៅភូមិភាគបូព៌ាប្រមាណ ៣០០នាក់ផ្សេងទៀត បានរត់ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីគេចពីការតាមកម្ចាត់របស់កងទ័ពខ្មែរក្រហម។ គឺនៅប្រទេសវៀតណាម នេះហើយដែល លោក ជា ស៊ីម បានជួបជាមួយខ្មែរកុម្មុយនីស្តរបស់ក្រុម លោក ប៉ែន សុវណ្ណ និងអតីតមន្ត្រីខ្មែរក្រហមផ្សេងទៀតដូចជា លោក ហេង សំរិន និងលោក ហ៊ុន សែន ជាដើម។
ក្រោយមក ពួកគេបានរួមគ្នាបង្កើតចលនាតស៊ូមួយឈ្មោះថា រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨។ ចលនានេះមានគោលដៅវាយផ្ដួលរំលំរបបខ្មែរក្រហមនៅកម្ពុជា ដោយមានការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្ររបស់ប្រទេសវៀតណាម។ ក្នុងពេលនោះ លោក ជា ស៊ីម ត្រូវបានគេតែងតាំងឲ្យធ្វើជាអនុប្រធាននៃរណសិរ្ស លោក ហេង សំរិន ជាប្រធានរណសិរ្ស និងលោក ហ៊ុន សែន ជាសមាជិករណសិរ្សទទួលបន្ទុកខាងយុវជន។
ក្រោយពីខ្មែរក្រហមត្រូវបានផ្ដួលរំលំនៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ លោក ជា ស៊ីម រួមជាមួយមន្ត្រីនៃរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដទៃទៀត បានធ្វើដំណើរចូលមកទីក្រុងភ្នំពេញវិញ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក លោកត្រូវបានគេតែងតាំងឲ្យកាន់តួនាទីធំៗជាហូរហែក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលវៀតណាម ទើបបានលើកបន្តុបឡើង។
ជារួម ក្នុងរយៈពេល ៣៦ឆ្នាំពីឆ្នាំ១៩៧៩ រហូតដល់ពេលលោកទទួលមរណភាពនៅថ្ងៃទី៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥ លោក ជា ស៊ីម បានកាន់តំណែងសំខាន់ៗជាច្រើន។ លោកបានធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ជាតំណាងរាស្ត្រ ជាប្រធានរដ្ឋសភា ជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងបានក្លាយជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា ដែលមានតួនាទីជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទីចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៩ មក។
ក្រៅពីនេះ លោកក៏ត្រូវបានអតីតព្រះមហាក្សត្រខ្មែរព្រះបាទសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ប្រទានគោរមងារជា «សម្ដេច» នៅឆ្នាំ១៩៩៣ និងត្រូវបានសម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ប្រទានគោរមងារជា «សម្ដេចអគ្គមហាធម្មពោធិសាល» នៅឆ្នាំ២០០៧ ផងដែរ។ លើសពីនេះ លោកក៏បានទទួលសញ្ញាបត្របណ្ឌិតកិត្តិយស និងគ្រឿងឥស្សរិយយសជាច្រើនផ្សេងទៀត។
រដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចាត់ទុកមរណភាពរបស់ លោក ជា ស៊ីម នៅពេលនេះថាជាការបាត់បង់វីរជនឆ្នើមមួយរូប ដែលបានយកកម្លាំងកាយចិត្ត និងស្មារតី ចូលរួមដឹកនាំកម្លាំងតស៊ូរំដោះប្រទេសឲ្យរួចផុតពីរបបខ្មែរក្រហម និងបានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការកសាងសន្តិភាព ការពង្រឹងនីតិរដ្ឋ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការកែទម្រង់លើគ្រប់វិស័យជាដើម។ ចំណែកអ្នកវិភាគព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយវិញយល់ឃើញថា ក្នុងនាមជាអ្នកនយោបាយម្នាក់ លោក ជា ស៊ីម មិនសូវបានបន្សល់ទុកនូវកំហុសឆ្គងច្រើននោះទេ។
គេនៅចាំបានថា ក្នុងពេលកម្ពុជា ជាប់គាំងនយោបាយនៅក្រោយការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០០៣ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជំរុញឲ្យមានការកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដោយបង្កើតនូវរដ្ឋធម្មនុញ្ញបន្ថែមមួយ ធានាឲ្យមានការបោះឆ្នោតជាកញ្ចប់ ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីតាមរយៈការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋសភា និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុងពេលតែមួយ ដែលអ្នកវិភាគ និងអ្នកច្បាប់និយាយថា ជាការធ្វើរដ្ឋប្រហាររដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងនាមជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទីនៅពេលនោះ លោក ជា ស៊ីម មិនព្រមចុះហត្ថលេខាលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញបន្ថែមនោះទេ។
ក្នុងពេលប្រឈមមុខគ្នានោះ លោក ជា ស៊ីម ក៏ត្រូវបាន លោក ហុក ឡង់ឌី អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ បង្ខំឲ្យចាកចេញទៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ ដើម្បីយកឱកាសនោះទុកឲ្យ លោក ញឹក ប៊ុនឆៃ ដែលពេលនោះជាអនុប្រធានព្រឹទ្ធសភា ចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាបន្ថែមនោះនៅថ្ងៃទី១៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៤។ បើទោះជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អះអាងនៅពេលនោះថា លោក ជា ស៊ីម ទៅក្រៅប្រទេសដើម្បីព្យាបាលជំងឺក៏ដោយ ប៉ុន្តែការចាកចេញរបស់លោកនៅពេលនោះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាការខ្វែងគំនិតគ្នារវាង លោក ជា ស៊ីម និងលោក ហ៊ុន សែន។
ទោះជាយ៉ាងណា សម្រាប់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ (Human Rights Watch) ចាត់ទុកមរណភាពរបស់ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ជា ស៊ីម ថាជាការបង្ហាញភាពបរាជ័យរបស់សាលាក្ដីខ្មែរក្រហម។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការ យូមែន រ៉ៃត៍ វ៉ច្ឆ ចេញផ្សាយថ្ងៃទី៩ មិថុនា សរសេរថា លោក ជា ស៊ីម គឺជាអតីតកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមមួយរូប ដែលគេមិនដែលបានស៊ើបអង្កេតពីបទឧក្រិដ្ឋអន្តរជាតិធ្ងន់ធ្ងរ ដែលអាចចោទប្រកាន់ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍ និងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ពីឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ ចំពោះការបាត់បង់រូប លោក ជា ស៊ីម ដែលជាប្រធានរបស់បក្សកាន់អំណាចយូរឆ្នាំនៅកម្ពុជា ពេលនេះ ត្រូវបានអ្នកវិភាគមើលឃើញថា នឹងមិនធ្វើឲ្យមានការប្រជែងអំណាចក្នុងជួរបក្ស ឬធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រួលនយោបាយកម្ពុជា នោះឡើយ ព្រោះថា គណបក្សបានត្រៀមអ្នកឡើងទទួលតំណែងបន្តរួចហើយ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងជាសាធារណៈកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា បន្ទាប់ពី លោក ជា ស៊ីម ទៅ លោកនឹងឡើងធ្វើជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីដឹកនាំការងារគណបក្សបន្តទៀត។
បើនិយាយពីជីវិតគ្រួសារវិញ លោក ជា ស៊ីម បានរៀបការជាមួយភរិយារបស់លោក គឺអ្នកស្រី ញ៉ែម សឿន នៅឆ្នាំ១៩៥៥។ ពួកគេទាំងពីរនាក់ បានបន្តជីវិតរស់នៅជាប្ដីប្រពន្ធជាមួយគ្នារហូតដល់ពេល លោក ជា ស៊ីម ទទួលមរណភាព។ លោក ជា ស៊ីម មានកូនទាំងអស់ចំនួន ៧នាក់ ប្រុស ៤នាក់ និងស្រី ៣នាក់។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ខុសពីកូនរបស់ លោក ហ៊ុន សែន និងថ្នាក់ដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ផ្សេងទៀត ដែលមានតួនាទីខ្ពស់ៗក្នុងជួរយោធា ក្នុងរដ្ឋសភា និងក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល គេពុំឃើញមានកូនរបស់ លោក ជា ស៊ីម កាន់តំណែងធំៗនោះឡើយ៕
----------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------
ជីវប្រវត្ដិរបស់លោក ជា ស៊ីម
ដោយ៖ យ៉ា រសាត់ | ថ្ងៃចន្ទ ទី8 មិថុនា 2015, Voice of Democracy Radio
លោក ជា ស៊ីម គឺជាអ្នកនយោបាយវ័យចំណាស់លេចធ្លោមួយរូបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ។ លោកទទួលបានការគោរពស្រលាញ់ពីប្រជាពលរដ្ឋជាតិទូទៅ ពីថ្នាក់ដឹកនាំជាតិ និងអន្ដរជាតិនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានិងលើពិភពលោកផងដែរ ។ លោកបានក្លាយជាប្រធានរដ្ឋសភាចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៨១ ដល់ ១៩៩៨ ហើយបានក្លាយជាប្រធានព្រឹទ្ធសភាមួយឆ្នាំបន្ទាប់ គឺចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៩ រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០១៥នេះ ។ ក៏ប៉ុន្ដែដោយសារតែមានបញ្ហាសុខភាពនៅរយៈពេលចុងក្រោយនេះ លោក ជា ស៊ីម តែងតែអវត្ដមានពីការងារ ដោយប្រគល់ភារកិច្ចទៅអនុប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក សាយ ឈុំ ជំនួសវិញ ។
លោក ជា ស៊ីម បានកើតចេញពីត្រកូលកូនកសិករក្នុងស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង នៅថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៣២ ។ ឪពុករបស់លោកមានឈ្មោះ ជា សៅ ហើយម្ដាយឈ្មោះ ប៉ែន ណាវ ដែលពួកគាត់ប្រកបរបរធ្វើស្រែចម្ការ ។ លោក ជា ស៊ីម ជា កូនទីបីក្នុងគ្រួសារដែលមានកូនប្រុសបួននាក់ និងកូនស្រីម្នាក់ ។ កូនបងគេបង្អស់ជាកូនប្រុសមានឈ្មោះ ជា សន កូនទីពីរ ជា នូ ជាកូនស្រី កូនទីបីគឺលោក ជា ស៊ីម កូនទីបួន ឈ្មោះ ជា ផន ជាកូនប្រុស និង កូនប្រុសពៅឈ្មោះ ជា ផុន ។
កាលពីកុមារភាព ដោយសារតែស្រលាញ់វប្បធម៌ខ្មែរ និងព្រះពុទ្ធសាសនា លោក ជា ស៊ីម បានទៅបួសធ្វើជាសាមនេរ ដើម្បីទទួលបានការសិក្សាអប់រំនៅក្នុងវត្ដអារាម ។ លោកបានបញ្ចប់កម្រិតសិក្សាមធ្យមទូទៅពីពុទ្ធិកមធ្យមសិក្សា និងសាលានយោបាយជាន់ខ្ពស់ បណ្ឌិតកិត្តិយសខាងទស្សនៈវិជ្ជា ។
នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៥១ ដល់ ១៩៥៤ លោក ជា ស៊ីម បានចូលរួមក្នុងចលនាបដិវត្ដន៍របស់ខ្មែរឥស្សរដើម្បីជួយស្វែងរកឯករាជ្យសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ។
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៥ លោកបានរៀបការជាមួយស្ដ្រីម្នាក់ ឈ្មោះ ញែម សឿន ។ ពួកគេទាំងពីររស់នៅជាមួយគ្នាដោយបានបង្កើតបានកូន៧នាក់ កូនប្រុស៤នាក់ និងកូនស្រី៣នាក់ ។ កូនច្បងរបស់គាត់ឈ្មោះ ជា សាក ភេទប្រុស កូនទីពីរ ឈ្មោះ ជា សំអាត ភេទស្រី កូនទីបី ឈ្មោះ ជា សំអេង ភេទស្រី កូនទីបួនឈ្មោះ ជា ប៉ិន ភេទស្រី កូនទីប្រាំឈ្មោះ ជា ធា ភេទប្រុស កូនទីប្រាំមួយឈ្មោះ ជា ថា ភេទប្រុស និងកូនទីប្រាំពីរឈ្មោះ ជា សុមាធី ភេទប្រុស ។
ចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៥៤ ដល់ ឆ្នាំ១៩៧៥ លោក ជា ស៊ីម បានចូលរួមក្នុងចលនាតស៊ូខ្មែរឥស្សរៈ ហើយត្រូវបានតែងតាំងជាមេឃុំ និងចៅហ្វាយស្រុកជាបន្ដបន្ទាប់ ។
នៅក្នុងរបបប៉ុល ពត ចន្លោះពីឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ ១៩៧៨ លោកនៅតែតស៊ូប្រឆាំងជាលក្ខណៈសម្ងាត់ និងបើកចំហរទៅនឹងរបបនេះផងដែរ ។ រហូតដល់ថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ លោកត្រូវបានតែងតាំងជាអនុប្រធានរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ។ ការតែងតាំងនេះដោយសារតែលោកត្រូវបានគេមើលឃើញពីប្រវត្តិតស៊ូ និងតួនាទីរបស់លោកកាលពីអតីតភាព ។ នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៨ និង១៩៧៩ លោកបានបាត់បង់កូនប្រុសច្បងជាទីស្រឡាញ់របស់លោកគឺ លោក ជា សាក់ និងបងប្អូនបង្កើតរបស់លោកគឺ លោក ជា សន លោក ជា ផន និង ជា ផុន។ ពួកគេត្រូវបានគេចាត់ទុកជាវីរៈបុរសរបស់រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ។
បន្ទាប់មក ពីថ្ងៃ៧ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៧៩ ដល់ឆ្នាំ១៩៨១ លោក ជា ស៊ីម ត្រូវបានជ្រើសរើសជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាប្រជាជាតិបដិវត្តកម្ពុជា និងជារដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ។
ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៨១ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៣ រយៈពេល១២ឆ្នាំ លោកក៏មានតួនាទីជាប្រធានរណសិរ្សសាមគ្គីកសាងការពារមាតុភូមិកម្ពុជា ជាតំណាងរាស្ដ្រខេត្ដព្រៃវែង និងជាប្រធានរដ្ឋសភានៃរដ្ឋកម្ពុជា ។
ថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៩ លោកត្រូវបានជ្រើសរើសជាតំណាងរាស្ដ្រមណ្ឌលភ្នំពេញ និងក្រោយមកត្រូវបានជ្រើសតាំងជាប្រធានរដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ នៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៣ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះនរោត្ដម សីហនុ អតីតព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប្រោសព្រះរាជទាននូវគោរម្យងារជា សម្ដេច ជា ស៊ីម ។
ថ្ងៃទី ១១ ខែមិនា ឆ្នាំ១៩៩៩ ដល់ឆ្នាំ២០១៥ ជាប្រធានព្រឹទ្ធសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។
កាលបរិច្ឆេទសំខាន់ៗរបស់លោក ជា ស៊ីម
អតីតភាពការងាររបស់លោក ជា ស៊ីម មុនក្លាយជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា៖
| ចន្លោះឆ្នាំ១៩៤៧ ដល់ ១៩៥៤ | ចូលរួមក្នុងចលនាតស៊ូខ្មែរឥស្សរៈ |
| ចន្លោះឆ្នាំ ១៩៥១ ដល់ ១៩៥៤ | បម្រើក្នុងចលនាតស៊ូខ្មែរឥស្សរៈ ដើម្បីឯករាជ្យមាតុភូមិកម្ពុជា |
| ចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧០ ដល់ ១៩៧៥ | បម្រើក្នុងចលនាតស៊ូស្នេហាជាតិ និងបន្ដបន្ទាប់ជាប្រធានឃុំ ប្រធានស្រុក |
| ចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧៥ ដល់ ១៩៧៨ | តស៊ូសម្ងាត់ និងចំហប្រឆាំងរបបប៉ុលពត |
| ថ្ងៃទី ០២ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨ | ក្លាយជាអនុប្រធានរណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា |
| ពីឆ្នាំ ១៩៧៩ ដល់ ១៩៨១ | ជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សា ប្រជាជនបដិវត្ដន៍កម្ពុជា និង ជារដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ |
| ពីឆ្នាំ ១៩៨១ ដល់ ១៩៩៣ | ជាប្រធានរណសិរ្សសាមគ្គីកសាងការពារមាតុភូមិកម្ពុជា ជាតំណាងរាស្ដ្រខេត្តព្រៃវែង និងជាប្រធានរដ្ឋសភានៃរដ្ឋកម្ពុជា |
| ថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ | ជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា |
| ថ្ងៃទី០៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ ១៩៩៣ | ជាតំណាងរាស្ដ្រមណ្ឌលភ្នំពេញ |
| ថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៩ | ជាប្រធានរដ្ឋសភា នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា |
| នៅថ្ងៃទី០៩ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៣ | ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះនរោត្ដម សីហនុ អតីតព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប្រោសព្រះរាជទាននូវគោរម្យងារជា សម្ដេច |
| ថ្ងៃទី២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៨ | ជាតំណាងរាស្ដ្រមណ្ឌលភ្នំពេញម្ដងទៀត |
| ថ្ងៃទី ០១ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៩៨ | លាលែងពីសមាជិករដ្ឋសភាមណ្ឌលភ្នំពេញ |
| ថ្ងៃទី១១ ខែមិនា ឆ្នាំ១៩៩៩ ដល់២០១៥ | ជាប្រធានព្រឹទ្ធសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។ |
បទពិសោធន៍សំខាន់ៗជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា៖
| ថ្ងៃទី០២ ខែមិនា ឆ្នាំ១៩៩៨ | លោក ជា ស៊ីម ទទួលសញ្ញាប័ត្របណ្ឌិតកិត្តិយសទស្សនៈវិជា្ជ ផ្នែកវិទ្យាសាស្ដ្រនយោបាយពី The Southern California University |
| ថ្ងៃទី១១ ខែមិនា ឆ្នាំ១៩៩៩ | លោកត្រូវបានជ្រើសតាំងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នីតិកាលទី១ |
| ថ្ងៃទី២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៦ | លោកត្រូវបានជ្រើសរើសជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ភូមិភាគទី១ មណ្ឌលភ្នំពេញ |
| ថ្ងៃទី ២០ ខែមិនា ឆ្នាំ២០០៦ | លោកត្រូវបានជ្រើសតាំងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នីតិកាលទី២ |
| ថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៧ | ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមនាថនរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប្រោសព្រះរាជទាននូវគោរមងារជាសម្ដេចអគ្គមហាធម្មពោធិសាល ជា ស៊ីម |
| ថ្ងៃទី២១ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០០៩ | ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្ដេចព្រះបរមនាថនរោត្តមសីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប្រោសព្រះរាជទានតម្លើងឋានន្ដរស័ក្ដិថ្នាក់នាយឧត្ដមសេនីយ៍ផុតលេខ ផ្កាយមាស៥ នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ |
| ថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១០ | លោក ជា ស៊ីម បានទទួលសញ្ញាប័ត្របណ្ឌិតកិត្តិយស ផ្នែកស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ដ្រវិស័យកសិកម្ម ពីវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវវប្បធម៌ពិភពលោកនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន |
| ថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១០ | លោក ជា ស៊ីម បានទទួលសញ្ញាប័ត្របណ្ឌិតកិត្តិយស ទស្សនៈវិជ្ជា ផ្នែក ភាពជាអ្នកដឹកនាំជាន់ខ្ពស់កិច្ចការព្រឹទ្ធសភា ពីសាកលវិទ្យាល័យ ឌឹ អូ ផិន សឺមីនែរី នៃរដ្ឋកាលីហ្វរញ៉ា សហរដ្ឋអាមេរិក |
គ្រឿងឥស្សរិយយស ដែលលោក ជា ស៊ីម ទទួលបាន៖
| ថ្ងៃទី ១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩២ | មុនិសារាភ័ណ្ឌ ថ្នាក់មហាសេរីវឌ្ឍន៍ |
| ថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០១ | ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាថ្នាក់មហាសេរីវឌ្ឍន៍ |
| ថ្ងៃទី២៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០១ | សុវត្ថារា ថ្នាក់មហាសេរីវឌ្ឍន៍ |
| ថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០១ | ការពារជាតិ ថ្នាក់មាស២ ប្រាក់២ សំរឹទ្ធ២ |
| ថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០១ | សេនាជ័យសិទ្ធ |
| ថ្ងៃទី០៧ ខែមិនា ឆ្នាំ២០០៣ | ជាតូបការៈ |
| ថ្ងៃទី២៨ ខែមិនា ឆ្នាំ២០០៨ | ឯករាជ្យជាតិ |
| ថ្ងៃទី២៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៨ | គ្រឿងឥស្សរិយយស មាស ខ្ពស់បំផុតពី ឯកឧត្តម ជុម ម៉ាលី អគ្គលេខាធិការនៃគណៈកម្មាធិការមជ្ឍឹមបក្សប្រជាជនបដិវត្តន៍ឡាវ និងជាប្រធានរដ្ឋសភាប្រធាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ ។ កម្រិតបណ្ដុះបណ្ដាលមុខវិជ្ជាជីវៈ លើវគ្គនយោបាយជាន់ខ្ពស់ |
| ថ្ងៃទី០២ ខែមិនា ឆ្នាំ១៩៩៨ | ទទួលបានសញ្ញាប័ត្រថ្នាក់បណ្ឌិតកិត្តិយសផ្នែក ទស្សនៈវិជ្ជា នៅសាកលវិទ្យាល័យកាលីហ្វញ៉ា សហរដ្ឋអាមេរិក |
| ថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៧ | ទទួលបានសញ្ញាប័ត្រថ្នាក់បណ្ឌិតកិត្តិយស ផ្នែកទស្សនៈវិជ្ជា និងអភិវឌ្ឍន៍ ពីសាកលវិទ្យាល័យប៊ុនរ៉ាតថានី នៃព្រះរាជាណាចក្រថៃឡង់ដ៏ |
| ថ្ងៃទី ១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១០ | ទទួលបានសញ្ញាប័ត្រថ្នាក់បណ្ឌិតកិត្តិយសផ្នែកទស្សនៈវិជ្ជា និងស្រាវជ្រាវកសិកម្មនៅសាកលវិទ្យាល័យស្រាវជ្រាវវប្បធម៌ពិភពលោកពីសាធារណរដ្ឋចិន |
| ថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១០ | ទទួលបានសញ្ញាប័ត្រថ្នាក់បណ្ឌិតកិត្តិយស ទស្សនៈវិជ្ជា ផ្នែកភាពជាអ្នកដឹកនាំកិច្ចការព្រឹទ្ធសភា នៅសាកលវិទ្យាល័យ ឌឺអូជិនសឺមីណឺរឺ សហរដ្ឋអាមេរិក ៕ |
No comments:
Post a Comment