ដោយ សិរីមុនី
2015-05-11 rfa
2015-05-11 rfa
អ្នកវិភាគសង្គមយល់ឃើញថា វប្បធម៌សន្ទនារវាងគណបក្សទាំងពីរមិនមានប្រយោជន៍អ្វីសម្រាប់នយោបាយកម្ពុជា នោះឡើយ ប្រសិនបើវប្បធម៌សន្ទនានេះ ស្ថិតក្រោមការគំរាមនិងការតាមដានសកម្មភាពគ្នាទៅវិញទៅមក។ អ្នកវិភាគប្រៀបធៀបស្ថានការណ៍នៃការតាមដាននេះ ទៅនឹងសម័យ ប៉ុល ពត ហើយថា ការតាមដាននេះមិនមែនជាគោលការណ៍នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើយ។
ការលើកឡើងរបស់អ្នកវិភាគនេះ នៅស្របពេលមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានប្រកាសឲ្យឈប់អនុវត្តនូវសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់ខ្លួនវិញ ដែលសេចក្ដីជូនដំណឹងនោះបញ្ជាឲ្យអាជ្ញាធរខែត្រតាមដានការថ្លែងសារនយោបាយរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅពេលគណបក្សនេះចុះមូលដ្ឋាន។
ក្រុមអ្នកវិភាគស្វាគមន៍ចំពោះការលុបចោលសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលចាត់ឲ្យសមាជិកបក្សខេត្តតាមដានសកម្មភាពគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនោះ ព្រោះថា ការបង្កើតការតាមដាននេះ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
អ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោកបណ្ឌិត កែម ឡី លើកឡើងថា គណបក្សនយោបាយទាំងពីរត្រូវបង្កើតយន្តការឲ្យបានជាក់លាក់ ឬត្រូវអនុវត្តយន្តការដែលមានស្រាប់ក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ។ លោកបន្តថា នៅក្នុងបរិបថសង្គមបច្ចុប្បន្ន មានវប្បធម៌សន្ទនា ឬគ្មានវប្បធម៌សន្ទនា គឺគ្មានប្រយោជន៍អ្វីឡើយសម្រាប់នយោបាយកម្ពុជា។ មិនមានប្រយោជន៍ព្រោះថា វប្បធម៌សន្ទនានេះគ្រាន់តែពាក្យប្រជាភិថុតិដើម្បីកេងចំណេញនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកបណ្ឌិត កែម ឡី៖ «គ្រាន់តែពាក្យពីម៉ាត់ វប្បធម៌សន្ទនា ខ្ញុំគិតថា មិនអាចឲ្យប្រទេសកម្ពុជា មានស្ថិរភាពនោះទេ។ ប៉ុន្តែយើងត្រូវរៀបចាំច្បាប់ ពង្រឹងធនធានមនុស្ស អាហ្នឹងគឺជារឿងត្រឹមត្រូវសម្រាប់ប្រទេសជាតិ»។
ការលើកឡើងរបស់អ្នកវិភាគនេះ ធ្វើឡើងភ្លាមៗបន្ទាប់ពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានលុបចោលសេចក្ដីជូនដំណឹងដែលចេញប្រកាសឲ្យប្រធានគណៈកម្មាធិការគណបក្សគ្រប់គ្រងរាជធានី ខេត្ត កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ចាត់ចែងឲ្យមន្ត្រីរបស់ខ្លួនតាមដានស្ដាប់ និងកត់ត្រាឲ្យបានច្បាស់លាស់នៃការថ្លែងរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នូវការបំពានដោយបន្តជេរប្រមាថថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ឈឹម ផលវរុណ បាលលើកឡើងថា ការលុបចោលសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់លោក សាយ ឈុំ កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា នោះ គឺដើម្បីគោរពតាមកិច្ចសន្យានៃវប្បធម៌សន្ទនារវាងគណបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សសំឡេងភាគតិចក្នុងសភា។
លោកបញ្ជាក់ថា មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវតែចេះប្រើពាក្យពេចន៍ដែលមានសីលធម៌ និងគ្មានការតិះដៀលដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា៖ «លិខិតពីមុននៅពេលស្ថានការណ៍ក្ដៅហ្នឹង លែងមានប្រសិទ្ធភាពហើយ ប៉ុន្តែយើងត្រូវអប់រំសកម្មជនបក្សនៅតាមមូលដ្ឋានវិញ»។
ទន្ទឹមនឹងនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្លែងក្នុងពិធីចែកសញ្ញាប័ត្រនៃសកលវិទ្យាល័យ អាស៊ី អឺរ៉ុប ថា ការបង្កើតវប្បធម៌សន្ទនាមិនមែនជារឿងថ្មីនោះទេ។ លោកអះអាងថា វប្បធម៌សន្ទនានេះដើម្បីបញ្ចប់នូវអំពើហិង្សា និងការរក្សាសន្តិភាពសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍បន្តថា គណបក្សទាំងពីរត្រូវតែប្រកាន់គោលការណ៍សន្ទនាដើម្បីជាគំរូដល់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ។ លោកបញ្ជាក់ថា វប្បធម៌សន្ទនានេះកើតចេញពីការស្មោះស្ម័គ្ររវាងលោក និងលោក សម រង្សី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
លោក ហ៊ុន សែន៖ «ឥឡូវនេះឯកឧត្ដម សម រង្ស៊ី គាត់និយាយនៅប៉ារីស ថ្ងៃមុនថា ខ្ញុំជាមួយនឹងសម្ដេច ហ៊ុន សែន មានរឿងច្រើនហើយច្រើនមែន។ អ្នកដែលដាក់ចេញនយោបាយមានស៊ីអត់សែន មានសែនអត់ស៊ី គឺឯកឧត្ដម សម រង្ស៊ី ប៉ុន្តែឥឡូវបែរជាឯកឧត្ដម សម រង្សី ស្មោះស្ម័គ្រនឹងនយោបាយ សែននិងស៊ីរួមគ្នាដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ។ តើល្អ ឬមិនល្អ?»។
ការថ្លែងរបស់លោក ហ៊ុន សែន អំពីការប្រើប្រាស់វប្បធម៌សន្ទនា ដើម្បីបញ្ចប់អំពើហិង្សានោះ គឺជារឿងត្រឹមត្រូវ។ ក៏ប៉ុន្តែមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សលើកឡើងថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គ្មានអាវុធដើម្បីតទល់ជាមួយគូបដិបក្ខនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ នៅគ្រាដែលគណបក្សទាំងពីរប្រឈមមុខដាក់គ្នា ពិសេសនៅពេលធ្វើបាតុកម្មគឺកងកម្លាំងរបស់រដ្ឋាភិបាលទៅវិញទេ ដែលប្រើអំពើហិង្សាទៅលើប្រជាពលរដ្ឋ។
នៅត្រង់ចំណុចនេះ អ្នកវិភាគលើកឡើងថា ការថែរក្សាវប្បធម៌សន្ទនានេះ គឺជាការបិទបាំងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដែលកងកម្លាំងរដ្ឋាភិបាលបានប្រើអំពើហិង្សា និងការបង្ក្រាបទៅលើបាតុករកន្លងមក ដូចជាករណីបាញ់ប្រហារទៅលើហ្វូងបាតុករនៅផ្លូវវ៉េងស្រេង ធ្វើឲ្យមនុស្សស្លាប់ របួសជាច្រើននាក់ និងការបាញ់សម្លាប់យុវជននៅស្ពានអាកាសក្បាលថ្នល់ នៅពេលស្ថានភាពនយោបាយជាប់គាំងជាដើម។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោ យឹម សុវណ្ណ លើកឡើងថា ការលុបចោលនូវការតាមដានសកម្មភាពរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺជារឿងធម្មតា ព្រោះថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី៨ ឧសភា បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម ដោយបង្ហាញនូវគោលការណ៍ ៧ចំណុច ដែលគណបក្សទាំង២ចាំបាច់ត្រូវគោរពតាមដើម្បីរក្សា និងអនុវត្តវប្បធម៌សន្ទនាឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
លោក យឹម សុវណ្ណ៖ «ជារឿងធម្មតា ព្រោះតែថ្មីៗនេះគណបក្សទាំងពីរបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមួយបញ្ជាក់ច្បាស់ពីនិយមន័យនៃវប្បធម៌សន្ទនា និងការហាមពាក្យណាគួរប្រើ និងពាក្យណាមិនគួរប្រើ និងអប់រំដល់សមាជិក សមាជិកាតាមមូលដ្ឋាន»។
លោក យឹម សុវណ្ណ អះអាងថា គោលការណ៍ដែលគណបក្សទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នាក្នុងកិច្ចសន្ទនាមានដូចជា ភាពស្មោះត្រង់ជាមួយគ្នា គោរពនិងឲ្យតម្លៃគ្នាទៅវិញទៅមក ចៀសវាងការញុះញង់ ការលាបពណ៌គ្នា ការប្រើពាក្យអសុរោះ និងការជេរប្រមាថគ្នា ចៀសវាងការគំរាមកំហែង និងការបំភិតបំភ័យតាមគ្រប់រូបភាព លុបបំបាត់ចោលនូវផ្នត់គំនិតគុំកួន សងសឹកគ្នា លុបចោលនូវនយោបាយប្រកាន់ពូជសាសន៍ និងនយោបាយជ្រុលនិយមជាដើម។
ប្រធានលេខាធិការដ្ឋាននៃគណៈកម្មាធិការប្រព្រឹត្តិកម្មនៃអង្គការសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថា ច្រាក់ (CHRAC) លោក សួន ប៊ុនស័ក្ដិ មានប្រសាសន៍ថា បើសិនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បង្កើតការតាមដានឈ្លបយកការណ៍កម្ពុជា មិនខុសអីពីសម័យខ្មែរក្រហមនោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាប្រាកដជាដើរថយក្រោយ និងប្រាសចាកពីគោលការណ៍ប្រទេសដែលកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកបន្តថា ការបង្កើតវប្បធម៌សន្ទនានេះមិនមែនមានន័យថា មិនឲ្យមានការរិះគន់ និងបិទសំឡេងម្ខាងទៀតនោះទេ៖ «ខ្ញុំគិតថា ដែលគេចេញសេចក្ដីជូនដំណឹងឲ្យតាមដានអ៊ីចឹង គឺប្រាសចាកគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យមែនទែន ប៉ុន្តែបើមានសញ្ញាណឲ្យលុបចោលការតាមដានទៅវិញ អាហ្នឹងគឺត្រឹមត្រូវគោលការណ៍ និងលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា»។
លោកបញ្ជាក់ថា បើសិនជាយន្តការដែលដាក់ចេញហើយ ប៉ុន្តែមិនបានអនុវត្តនោះទេ គណបក្សប្រឆាំងត្រូវតែរិះគន់ និងបញ្ចេញសំឡេងប្រឆាំងតវ៉ានូវរាល់ចំណុចអវិជ្ជមាន។ ការធ្វើបែបនេះ គឺស្របតាមគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលកម្ពុជា ប្រកាន់យក។
អ្នកវិភាគសង្កត់ធ្ងន់ថា ទោះបីជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានដកចេញវិញនូវការតាមដានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ វិញក្ដី ក៏ប៉ុន្តែការប្រកាសរបស់លោក ហ៊ុន សែន ម្ដងហើយម្ដងទៀតឲ្យរក្សាវប្បធម៌សន្ទនា និងមិនឲ្យមានការជេរប្រមាថ និងការគំរាមកំហែងនោះ ជារឿងល្អមួយ ដើម្បីគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក តែមិនត្រូវបិទសិទ្ធិបក្សប្រឆាំងមិនឲ្យរិះគន់នោះឡើយ៕
No comments:
Post a Comment