លោក ប៉ុល ហំម នៅក្នុងសន្និសីទមួយនៅទីស្នាក់ការកណ្តាលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកន្លងមក។ ហុង មិនា
ជាអ្នកនយោបាយជើងចាស់ រឹងមាំ មោះមុតដែលតែងតែពេញចិត្តក្នុងការធ្វើនយោបាយក្នុងនាមគណបក្សប្រឆាំង លោកប៉ុល ហំម ប្រកាន់នូវគោលជំហរ គឺធ្វើយ៉ាងណា«ឲ្យយួនចេញពីស្រុកខ្មែរ» ហើយបើទោះបីជាគណបក្សប្រឆាំងចាញ់ក្តី ក៏លោកគិតថា ក៏នៅតែឈ្នះដែរ ដោយសារគណបក្សប្រឆាំងបានចូលរួមអប់រំប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិសេរីភាពនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ក្រោយការបោះឆ្នោតថា្នក់ជាតិអាណត្តិទីពីរក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ លោក ប៉ុល ហំម ដែលមានប្រភពដើមមកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមព្រះពុទ្ធសាសនា របស់លោកតា សឺន សាន បានបាត់បង់អាសនៈរបស់ខ្លួន ជាតំណាងរាស្រ្ត នៅមណ្ឌលខេត្តកំពង់ធំ។ បន្ទាប់មកលោកបានចំណាយពេលវេលាប្រមាណ១០ ឆ្នាំ ធ្វើការងារពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយ នៅក្នុងអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីរកប្រាក់កម្រៃចិញ្ចឹមជីវិត មុនពេលត្រឡប់ចូលភ្ជាប់ជីវិតនយោបាយសាជាថ្មីវិញ នាឆ្នាំ២០០៣។
បុរសដែលមានវ័យ ៧០ ឆ្នាំ សក់ល្បាយអាចម៍ខ្លារូបនេះ បានថ្លែងថា៖ «ឆ្នាំ ១៩៩៣ ខ្ញុំបានជាប់ឆ្នោតជាសភាធម្មនុញ ខ្ញុំក្លាយជាសមាជិកមួយរូបនៃគណៈកម្មការព្រាងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ពេលដែលសភាធម្មនុញ ក្លាយជារដ្ឋសភា ខ្ញុំក៏ក្លាយជាសមាជិករដ្ឋសភាតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ ១៩៩៨»។ នៅពេលនោះរណសិរ្សជាតិរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ របស់លោកតា សឺន សាន បានក្លាយទៅជាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមព្រះពុទ្ធសាសនា។ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៨ គណបក្សនេះ មិនទទួលបានអាសនៈទេ «ដូច្នេះខ្ញុំក៏មិនបានជាប់សមាជិកសភាទៀតដែរ។ គណបក្សបានរំលាយខ្លួនចូលរួមជាមួយគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ហើយខ្ញុំបានក្លាយជាប្រធានក្រុមការងារគណបក្សនេះ ប្រចាំនៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ»។
លោក ប៉ុល ហំម (កណ្តាល) ក្នុងជំនួបជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរ ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយកន្លងមក។ ហេង ជីវ័ន
នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៨ លោកប៉ុល ហំម បានលាលែងពីគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ទៅធ្វើការក្នុងនាមជាបុគ្គលិកជាប់កិច្ចសន្យារយៈពេលខ្លី របស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅប្រទេសទីម័រខាងកើត។ នៅពេលក្រោយមក លោកក៏ត្រូវបានផ្លាស់ទៅកូសូវ៉ូ។ បន្ទាប់ពីនោះ លោក ហំម ផ្លាស់ប្តូរការងារជាបន្តបន្ទាប់ គឺបានធ្វើការជាមួយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល វិទ្យាស្ថានសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជានិងមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងធ្វើសកម្មភាពតស៊ូមតិ និងនយោបាយ ជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិល។
នៅពេលក្រោយមក លោកក៏វិលត្រឡប់ទៅបម្រើការងារជាបុគ្គលិករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិវិញ ដោយទៅធ្វើការនៅទ្វីបអាមេរិក និងនៅទ្វីបអាហ្វ្រិក ហើយចុងក្រោយ ក៏ចូលនិវត្តន៍នៅចុងឆ្នាំ២០០៨។
នៅពេលគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវបានបង្កើតឡើង ដែលមានលោកកឹម សុខា ជាប្រធាន ហើយដោយគណបក្សនេះ មានគោលនយោបាយល្អ ប្រហាក់ប្រហែលនិងអតីតគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលដឹកនាំដោយលោកតា សឺន សាន នៅក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ ២០១០ លោក ហំម ក៏បានសម្រេចចិត្តចូលជាសមាជិកគណបក្សនេះ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំត្រឡប់មកធ្វើនយោបាយវិញក្នុងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស នៅឆ្នាំ ២០១០ ជាអនុប្រធានគណៈកម្មការប្រតិបត្តិ។ខ្ញុំរៀបចំការងារបក្សនៅក្នុងខេត្តតាកែវ ហើយខ្ញុំក៏ត្រូវបានតែងតាំងឲ្យចូលរួមបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាមួយគណបក្សសម រង្ស៊ី ដោយមានតួនាទីជាអនុប្រធានបណ្ដោះអាសន្ន រហូតដល់មានសមាជ ទើបបោះឆ្នោតឲ្យលោក កឹម សុខា ជាអនុប្រធានវិញ»។
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិកាលពីខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៣ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិឈ្នះបាន៥៥អាសនៈ ហើយលោកប៉ុល ហំម បានជាប់ជាតំណាងរាស្ត្រ នៅមណ្ឌលខេត្តតាកែវ។ លោក ហំម ក៏ជាប្រធានគណៈកម្មការនាយកនៃគណបក្សនេះ ដែលជាមនុស្សមានអំណាចទី ៣ នៅក្នុងគណបក្ស។
លោកបាននិយាយថា ក្រោយពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយ កាលពីថ្ងៃទី ២២ ខែកក្កដា រវាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដើម្បីបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយ លោកបានចូលកាន់តំណែងជាសមាជិករដ្ឋសភា និងជាប្រធានគណៈកម្មការទី៣ នៃរដ្ឋសភាគឺគណៈកម្មការផែនការ វិនិយោគ កសិកម្ម អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ បរិស្ថាន និងធនធានទឹក។
លោក ប៉ុល ហំម ពេលផ្តល់សម្ភាសន៍ដល់កម្ពុជាចុងសប្តាហ៍។ ម៉ៃ វីរៈ
លោក ប៉ុល ហំម កើតនៅថ្ងៃទី ៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៤៦ ត្រូវនឹងឆ្នាំរកា នៅឃុំ-ស្រុកសណ្តាន់ ខេត្តកំពង់ធំ។ លោកមានបងប្អូន៩ នាក់ ស្រី៥ នាក់ ហើយលោក គឺជាកូនទី ៤។ នៅពេលនោះ ឪពុករបស់លោក ធ្វើជាកងរក្សាខេត្ត (នគរបាល)។
កុមារា ប៉ុល ហំម បានចូលរៀននៅសាលាតាំងក្រសាំង ក្នុងក្រុងកំពង់ធំ ដោយសារនៅពេលនោះ លោកត្រូវធ្វើដំណើរតាមឪពុករបស់លោកដែលត្រូវបំពេញការងារ។ លោកបានរៀនចប់វិទ្យាល័យនៅកំពង់ធំហើយនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៦៦ លោកបានប្រឡងជាប់ជាគរុសិស្ស ហើយបានមករៀននៅភ្នំពេញ។ លោករៀននៅភ្នំពេញបានមួយឆ្នាំទើបត្រឡប់ទៅបង្រៀននៅកំពង់ធំវិញ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ដល់ឆ្នាំ ១៩៧០ ពេលយៀកកុងចូលមកវ៉ៃជាមួយរបបសាធារណរដ្ឋ លន់ នល់ ពេលនោះខ្ញុំបានធ្វើជាកុម្ម៉ង់ដូការពារក្រុង ដោយបានហ្វឹកហាត់ទាហាន ព្រោះពេលនោះ ខ្ញុំចង់ធ្វើជានាយទាហាន»។
រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧១ លោក ហំម បានមកភ្នំពេញជាថ្មីទៀតដើម្បីបន្តការសិក្សា។ «ដូច្នេះខ្ញុំ មិនដែលបានធ្វើកុម្មុយនិស្តទេមានតែច្បាំងជាមួយកុម្មុយនិស្តយួន។ ខ្ញុំរៀននៅមហាវិទ្យាល័យច្បាប់ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ចប់ឆ្នាំទី២ ។ ពេលដែលខ្មែរក្រហមចូល ខ្ញុំបន្លំខ្លួនជាកម្មករ»។
នៅពេលខ្មែរក្រហមចូលកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ លោកប៉ុល ហំម ក៏ដូចជា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដទៃទៀតដែរ គឺត្រូវកងទ័ពខ្មែរក្រហម ជម្លៀសចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញឲ្យទៅស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្តាល។ រស់នៅស្រុកកោះធំបានមួយរយៈខ្លី ខ្មែរក្រហម ក៏ចាប់បញ្ជូនទៅខេត្តពោធិ៍សាត់។ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម លោកត្រូវគេឲ្យរែកកណ្តាប់សំណាប និងឡើងត្នោត។ លោកបានធ្លាក់ពីលើដើមត្នោតបាក់កដៃទាំងសងខាង។
លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំធ្លាក់ពីលើដើមត្នោតមកចំរងថ្នាំ ដែលមានដីធូរ កុំអីស្លាប់បាត់ទៅហើយពេលនោះ។ លោក ហំម បានរស់នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ «រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩ ពេលដែលយួនចូល ខ្ញុំត្រូវបានគេរើសឲ្យធ្វើមេឃុំ»។
នៅពេលនោះ គឺក្នុងរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា មានគោក្របីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនបានងាប់ដោយសារត្រូវគ្រាប់កាំភ្លើង ដែលច្បាំងគ្នា រវាងកងទ័ពខ្មែរក្រហម ជាមួយនឹងកងទ័ពវៀតណាម។ លោក ហំម ដែលជាមេឃុំបានឲ្យប្រជាពលរដ្ឋយកខ្មោចគោក្របី ដែលត្រូវគ្រាប់ងាប់ទាំងនោះវះធ្វើម្ហូបស្រាប់តែកងទ័ពវៀតណាម បានចាប់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះឃុំខ្លួន ហើយលោកក៏បានធ្វើការតវ៉ា។
«ខ្ញុំក៏បានជាប់គុកមួយរយៈខ្លី ក្រោយមកគេលែងវិញ។ ចេញពីគុកវិញទើបរត់មកស្រុកកំណើត នៅកំពង់ធំ»។
នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ ដដែលនោះ លោកប៉ុល ហំម បានចាកចេញពីស្រុកកំណើត ទៅកាន់តំបន់ព្រំដែនខ្មែរថៃ ហើយបានចូលរួមបង្កើតរណសិរ្សជាតិរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ជាមួយលោក តាសឺន សាន។
លោកថ្លែងបន្តទៀតថា៖«ពេលនោះ ខ្ញុំជួយផ្នែកសិក្សាធិការតែគ្មានសាលារៀនទេ គឺត្រូវកាប់មែកឈើ មកឲ្យសិស្សអង្គុយរៀន។ ខ្ញុំក៏បានជួយផងដែរនៅក្នុងវិស័យសុខាភិបាល ដោយសារនៅពេលនោះមិនសូវមានអ្នកចេះដឹងច្រើនទេ»។
នៅពេលក្រោយមក លោក ហំម បានបង្កើតវិទ្យុមួយ គឺវិទ្យុរណសិរ្សរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលវិទ្យុនេះត្រូវដើរចាក់ផ្សាយតាមភូមិ ក្នុងជំរំតាមព្រំដែនថៃ។ «រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៨៣ ខ្ញុំត្រូវបានគេឲ្យទៅរៀននៅសិង្ហបុរី ខាងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ដូច្នេះខ្ញុំមានអាជីពជាអ្នកសារព័ត៌មានដែរ។ ខ្ញុំកាន់វិទ្យុដើម្បីផ្សាយព័ត៌មានមកស្រុកខ្មែរ»។
លោកហំម បានចូលរួមល់កិច្ចប្រជុំដើម្បីរកដំណោះស្រាយបញ្ចប់ភ្លើងសង្គ្រាម រហូតដល់មានកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស នៅថ្ងៃទី២៣ តុលាឆ្នាំ ១៩៩១។
លោក ហំម បានវិលត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩១ បន្ទាប់ពីភាគីខ្មែរ បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនៅទីក្រុងប៉ារីស។ក្រៅពីមានជំនាញខាងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ លោក ប៉ុល ហំមក៏បានបញ្ចប់ការសិក្សាផ្នែកទស្សនវិជ្ជា និងនីតិសាស្រ្តនាឆ្នាំ១៩៧៣ ផងដែរ ដែលពេលនោះ លោកអាចប្រឡងចូលជាមេធាវី និងសាលាភូមិន្ទរដ្ឋបាលបាន។ លោកហំម ដែលក៏បានបន្តការសិក្សាផ្នែកយុទ្ធសាស្រ្តនយោបាយនៅអាល្លឺម៉ង់ផងដែរនោះ ក៏បានឆ្លៀតពេលចូលរួមបង្រៀនផ្នែកអភិបាលកិច្ចល្អ នីតិរដ្ឋ និងការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងត្រឹមត្រូវ រួមទាំងជំនាញខាងការតស៊ូមតិ។
បើទោះបីជាលោក ប៉ុល ហំម ធ្លាប់ធ្វើជានាយកុម្ម៉ង់ដូ នៅក្នុងរបប លន់ នល់ ក៏ដោយ ក៏នៅក្រោយឆ្នាំ ១៩៧៩ នៅពេលចូលរួមចលនាតស៊ូ នៅតាមព្រំដែន លោកមិនមែនជានាយកុម៉្មង់ដូចេញច្បាំងទៀតទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «អំឡុងការតស៊ូនៅតាមជាយដែនខ្មែរថៃនោះ ខ្ញុំមិនមែនជាយុវជនប្រដាប់អាវុធទេ តែជាយុវជននយោបាយ។ ខ្ញុំចូលចិត្តធ្វើនយោបាយ តាំងពីនៅវ័យក្មេង ព្រោះកាលដែលខ្ញុំនៅបង្រៀន និងនៅរៀននោះបានជួបប្រទះបញ្ហាសង្គមជាច្រើន ដែលខ្ញុំមិនពេញចិត្ត ទោះបីនៅក្នុងសម័យសម្ដេចព្រះសីហនុ»។
លោក ប៉ុល ហំម បានឲ្យដឹងទៀតថា ការដែលលោកចូលរួមក្នុងគណបក្សប្រឆាំង គឺដោយសារកាលនោះ គណបក្សកាន់អំណាច គឺគាំទ្រដោយប្រទេសវៀតណាម។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា៖«គោលដៅរបស់ខ្ញុំ ទោះចាញ់ឬឈ្នះ ខ្ញុំមិនខ្វល់ទេ តែធ្វើយ៉ាងណាឲ្យយួនចេញពីស្រុកខ្មែរ ហើយជីវិតនយោបាយចុងក្រោយរបស់ខ្ញុំ ទោះឈ្នះ ឬចាញ់ គឺខ្ញុំចំណេញទាំងអស់»។
លោកបានពន្យល់ទៀតថា បើបក្សប្រឆាំងឈ្នះ «យើងអាចដឹកនាំស្រុកទេសបានស្របតាមគោលការណ៍ និងឧត្តមគតិរបស់បក្សប្រឆាំង តែបើចាញ់វិញខ្ញុំនៅគិតថា បក្សប្រឆាំងក៏នៅតែឈ្នះដែរ ព្រោះយើងបានចូលរួមអប់រំពលរដ្ឋឲ្យបានយល់អំពីសិទ្ធិសេរីភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។
ដោយសារតែ ឪពុករបស់លោកគ្រាន់តែជាភ្នាក់ងារប៉ូលិសតូចតាចម្នាក់ ទទួលបានប្រាក់ខែតិចតួចការរស់នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញនៅមុនឆ្នាំ១៩៧០ គឺមានការលំបាកខ្លាំងណាស់ ដោយលោកត្រូវធាក់ស៊ីក្លូបណ្ដើរ រៀនបណ្ដើរ ព្រមទាំងដើរស៊ីឈ្នួលបង្រៀនគួរគេថែមទៀត។ «ដូច្នេះហើយជីវិតរបស់ខ្ញុំ មិនរំភើបនឹងរឿងសម្បូរសប្បាយទេ»។
ទោះយ៉ាងណា លោក ហំម គឺជាកូនតែម្នាក់គត់ក្នុងចំណោមបងប្អូន ៩ នាក់ ដែលមានសំណាងបានរៀនសូត្រជ្រៅជ្រះជាងគេ។
លោក ហំម បានរៀបការនៅថ្ងៃទី ៣ ខែកុម្ភៈឆ្នាំ ១៩៦៥ ដែលរហូតមកដល់ពេលនេះ លោកមានកូន ៨ នាក់និងចៅ១៥ នាក់។ ប៉ុន្តែ«កូនខ្ញុំគ្មានអ្នកណាម្នាក់ធ្វើនយោបាយទេ»៕
1 comment:
Begin of Drgunzet's comment.
I am an expert in search engine. I can easily find any source about the evil, murderous chop-chop Khmer race:
"At first, they wanted to go into the villages and just chop people up."
in this link:
http://www.newstatesman.com/politics/politics/2014/04/how-thatcher-gave-pol-pot-hand
Read here, this is the daily ax-attack in the Khmer culture:
http://www.phnompenhpost.com/police-blotter/axe-and-you-shall-be-arrested-men-learn
-Drgunzet-
Post a Comment